Kennispark Twente

Kennispark Twente

Enschede, Nederland

Ontmoeten en delen in het werklandschap van de toekomst

Gemeente Enschede en Universiteit Twente hebben de ambitie om Kennispark uit te bouwen tot een dynamische toplocatie met internationale allure. Het ontwikkelen van zo’n innovatiedistrict kan alleen gezamenlijk. Zeker in dit nieuwe tijdperk van werklandschappen gaat het om het bouwen van een ecosysteem, wat vraagt om een andere manier van ontwikkelen: coalitiestedenbouw. De gemeente neemt een faciliterende en soms pro-actieve rol en is deel van een coalitie met bedrijven, bewoners en instituten. Hierin wordt de snelheid en innovatie van ondernemers gecombineerd met de zorgvuldigheid van de overheid. Daarbij past geen dichtgetimmerd plan, maar een aantal heldere ontwikkelprincipes waarbinnen de vrijheid van de ondernemers gewaarborgd blijft en dat tegelijkertijd uitdaagt om kaveloverstijgend te denken. In combinatie met concrete ingrepen in de openbare ruimte wordt gezamenlijk stapsgewijs gestalte gegeven aan de ambitie. 

Het werklandschap van de toekomst draait steeds meer om ontmoeting, gezondheid, groen, duurzaamheid, openheid en het delen van functies. Het openbaar raamwerk wordt opgebouwd uit deze elementen: een landschappelijke basislaag die past bij de Twentse context, slimme verkeers- en parkeerstrategie die auto’s stapsgewijs uit delen van het straatbeeld neemt, een fijnmazig netwerk van interactiemilieus, een functiemix die levendigheid brengt langs het netwerk en het bouwen van een smart district waardoor kennis, energie en reststromen gedeeld kunnen worden.

Om auto’s uit het zicht te halen wordt een menukaart van parkeerstrategie opgesteld. Initiatiefnemers kiezen zelf hun oplossing, van ieder voor zich, gedeeld parkeren, collectieve parkeerhubs tot parkeren buiten het gebied. Zo wordt op een collectieve wijze ruimte vrijgespeeld om te groeien naar een autoluwe, groene campus.
Het innovatiepad vormt een hartlijn voor de campus en kan Kennispark en de Universiteit samensmeden tot een samenhangend geheel. Het netwerk verbindt plekken die uitnodigen tot interactie en verblijven. Elementen worden toegevoegd die deze interactie uitlokken, zoals vergadertafels, lunchrondjes, sportvoorzieningen, open-air werkplekken en zitgelegenheden. 

De Hengelosestraat vormt nu voor de voetganger en fietser een barrière tussen het Kennispark en de UT. Ook is het niet duidelijk dat hier één van de meest innovatieve werk- en onderwijslandschappen van Nederland ligt. Aan beide zijden van de straat wordt representatieve bebouwing toegevoegd, waardoor de allure ontstaat van een stadsboulevard. Parkeren wordt opgelost in een mobiliteitshub zodat er ruimte ontstaat voor een deels autovrije openbare ruimte. Om een veilige oversteek te maken worden de rijbanen van 2x2 naar 2x1 teruggebracht. Met deze ingrepen realiseren we het hart van het toekomstige Kennispark! 
 

 

Om auto’s uit het zicht te halen wordt een menukaart van parkeerstrategie opgesteld. Initiatiefnemers kiezen zelf hun oplossing, van ieder voor zich, gedeeld parkeren, collectieve parkeerhubs tot parkeren buiten het gebied. Zo wordt op een collectieve wijze ruimte vrijgespeeld om te groeien naar een autoluwe, groene campus.
Het innovatiepad vormt een hartlijn voor de campus en kan Kennispark en de Universiteit samensmeden tot een samenhangend geheel. Het netwerk verbindt plekken die uitnodigen tot interactie en verblijven. Elementen worden toegevoegd die deze interactie uitlokken, zoals vergadertafels, lunchrondjes, sportvoorzieningen, open-air werkplekken en zitgelegenheden. 

De Hengelosestraat vormt nu voor de voetganger en fietser een barrière tussen het Kennispark en de UT. Ook is het niet duidelijk dat hier één van de meest innovatieve werk- en onderwijslandschappen van Nederland ligt. Aan beide zijden van de straat wordt representatieve bebouwing toegevoegd, waardoor de allure ontstaat van een stadsboulevard. Parkeren wordt opgelost in een mobiliteitshub zodat er ruimte ontstaat voor een deels autovrije openbare ruimte. Om een veilige oversteek te maken worden de rijbanen van 2x2 naar 2x1 teruggebracht. Met deze ingrepen realiseren we het hart van het toekomstige Kennispark! 

Op dit moment is er, behalve rond het Innovatiepad weinig verblijfsgroen. Wel zijn er twee mooie bomenlanen en een groene plek bij de vijverkavel, die meteen een fijn groen profiel geven. De visie focust dan ook op het aanhelen van aanwezige groen tot een robuust netwerk via het vergroenen van straatprofielen en toevoegen van pocketparks. Waar mogelijk worden in het straatprofiel bomen geplant en wadi’s aangelegd. Zo vormt het openbaar stratenpatroon de basis voor het nieuwe groen blauwe netwerk. 

Groene plekken worden aan elkaar geknoopt door een groen en hierarchisch netwerk van straten. Hierin wordt onderscheid gemaakt in de Hengelosestraat, primaire, secundaire en tertiaire straten. Zo ontstaat een herkenbaar basis van groene straten. Op strategische punten komen comfortabele groene pocketparkjes waar men elkaar kan ontmoeten of even rustig kan lunchen onder een boom. Het type groen is divers en passend bij het Twents landschap, met op bijzondere plekken kleurrijke, bloeiende of meerstammige bomen. 

De kern van een innovatiedistrict is om interactie te stimuleren tussen mensen en bedrijven. Door het maken van een fijnmazig netwerk van routes en plekken, een buitenruimte gericht op interactie, zorgvuldig vormgegeven overgangen publiek-privé en aantrekkelijjke wandel- en lunchrondjes wordt gewerkt aan een modern werklandschap. 

De huidige openbare ruimte is niet ingericht op het stimuleren van ontmoeting. Met name in het centrale deel van Kennispark is dit wel de ambitie. Doordat er meer ruimte ontstaat door anders om te gaan met parkeren kan de openbare ruimte verder worden ingericht, waarbij een herkenbare bestrating, water, groen, elementen gericht op interactie gezamenlijk een aantrekkelijke ruimte maken. 

Juist in deze overgang tussen publiek en privé liggen grote kansen. Door gezamenlijk met initiatiefnemers deze privé zone te ontwerpen ontstaat een samenhangend beeld met de openbare ruimte. Denk aan sportvoorzieningen, groen- en waterstructuren of juist collectieve voorzieningen. Gebouwen richten zich daar waar mogelijk naar de buitenruimte. De begane grond kent zoveel mogelijk actieve plinten en perceelgrenzen zijn niet meer terug te zien in de buitenruimte.

Project data
Locatie. Enschede, Nederland
Opgave ​Stedenbouwkundig plan
Omvang ​50 ha
Ontwerp ​2020
Opdrachtgever ​Gemeente Enschede Universiteit Twente
In samenwerking met ​Goudappel Coffeng
Gerelateerde projecten