In samenwerking met CROSS Architecture hebben we de eerste prijs in de stedenbouwkundige prijsvraag voor de herontwikkeling van de grenszone tussen Vaals (NL) en Aken (DE). Het project bevindt zich exact op de Duits-Nederlandse grens en vormt een krachtig voorbeeld van grensoverschrijdende samenwerking. Waar grenzen vaak scheiden, laat dit ontwerp juist zien hoe ze kunnen verbinden – steden, landschappen en culturen.
Vaals en het Duitse Vaalserquartier vormen feitelijk één stedelijk weefsel. Hoewel een nationale grens ze van elkaar scheidt, vloeit het dagelijkse leven er moeiteloos overheen. Toch weerspiegelt de ruimtelijke structuur deze verbondenheid niet: de Nederlandse zijde toont een heldere dorpsstructuur, terwijl de Duitse kant fragmentarisch oogt. Het ontwerp streeft ernaar deze kloof te dichten door de grens als ‘rits’ te benaderen – een lijn van verbinding.
Het plan combineert stedelijke dichtheid met landschappelijke openheid. Langs de straten vormen gebouwen een duidelijke rand, terwijl richting het groen meer open volumes – stedelijke villa’s – opgaan in het landschap. Dit levert ruimte op voor privétuinen, gedeelde buitenruimten, informele wandelpaden, groene gevels en daktuinen. Biodiversiteit en leefkwaliteit staan centraal.
Het hart van de wijk wordt gevormd door een nieuw plein op de grens, verankerd door een gemeenschapshuis dat fungeert als multigenerationele ontmoetingsplek. Deze flexibele ruimte biedt plaats aan diverse functies voor bewoners uit beide landen. Aangevuld met een mobiliteitshub voor openbaar vervoer, deelauto’s en fietsen past het geheel binnen een duurzaam, autoluw mobiliteitsconcept.
Klimaatadaptatie vormt een integraal onderdeel van het ontwerp. Groene infrastructuur – zoals regentuinen en waterdoorlatende verharding – zorgt voor natuurlijke afwatering, verkoeling en een betere weerbaarheid tegen extreme weersomstandigheden. Het landschap verbindt het stedelijke plein met het omliggende groene netwerk van Vaals. Een nieuw hoofdstuk voor Vaals — tussen stad en natuur, verleden en toekomst.