Karres en Brands gaat samen met Barcode Architects, HUB Architects, ingenieursbureau ABT en onder de naam ‘Consortium PvJ’ aan de slag met de duurzame verbouwing van het Paleis van Justitie Den Haag en de aangrenzende buitenruimte. Het nieuwe Paleis nodigt uit en stelt de bezoeker gerust, het gebouwensemble functioneert optimaal voor de gebruikers en toont zich zichtbaar en transparant naar stad en samenleving. Door hergebruik van materialen en inbreng van architectonische en technische innovaties ontstaat een eigentijds gebouwcomplex; gezond, functioneel, ecologisch en maatschappelijk inclusief.
De opgave van het Rijksvastgoedbedrijf is ambitieus, grootschalig en complex. Ontwerp een 21ste-eeuws publiek gebouw qua uitstraling, functionaliteiten en techniek, met een architectonische uitstraling die past bij het karakter van de hedendaagse rechtspraak. Waarborg tegelijkertijd de cultuurhistorische waarden, het oorspronkelijke ontwerp van Sevenhuijsen en zorg voor de continuïteit van zittingen in de uitvoeringsfase. Een gebouw dat een uitnodigende, open en veilige omgeving biedt voor medewerkers en rechtzoekenden.
Stedelijke inpassing
Deze opdracht is kenmerkend voor het nieuwe bouwen. Een belangrijke ontwerpopgave voor ons was het bestaande gebouwcomplex opnieuw in te passen in de context en het Paleis van Justitie te adresseren in de stad. We herstellen in ons ontwerp daartoe de oorspronkelijke alzijdigheid van Sevenhuijsen voor de P1 laagbouw. Dit bouwdeel wordt losgeknipt van P2 (de uitbreiding van de jaren ’90). Zo worden de afzonderlijke bouwdelen herkenbaar. Vervolgens voegt het ontwerp aan de verschillende stedelijke zijden iets toe. Zo krijgen de beide gebouwen van het ensemble een entree van allure aan het vernieuwde voorplein aan de Prins Clauslaan. Voor het voorplein is een dynamisch en rijk landschapsontwerp gemaakt, dat vloeiend vanuit de publieke ruimte naar binnen loopt. Het maakt het binnentreden laagdrempelig en de entree uitnodigend.
Mens en natuur in het centrum van het ontwerp
Vanuit de visie “mens en natuur in het centrum van het ontwerp” richt het team zich op ontwerpen met zoveel mogelijk aanwezige middelen - natuur, klimaat, bestaande materialen - en met zo min mogelijk eindige materialen en energie. Het beoogde resultaat is een gezonder, natuurlijker en daardoor beter functionerend en toekomstbestendiger gebouw.
Een sprekend voorbeeld hiervan is de ontwerpingreep van het koppelstuk op de laagbouw van P1. Op het dak van de laagbouw voegen we een nieuwe rondgang toe die alles met elkaar in relatie brengt. Door het realiseren van een korte, heldere route van de kantoren in de hoogbouw P1 en P2 naar de rechtszalen en functies in de laagbouw P1, neemt de gebruikswaarde voor de bewoners toe.
Het koppelstuk is ontworpen als een door zuilengalerijen omgeven buitenruimte. Het dakvlak van de laagbouw wordt daardoor - binnen de grootstedelijke context met veel wind en inkijk - bruikbaar op een veilige en beschutte manier. De bewoners krijgen een heel bijzondere ontmoetingsruimte op het dak. Bovendien gedijen de planten beter in dit gunstige klimaat zodat het geheel kan uitgroeien tot een uitbundige, groene daktuin.
Het ‘nieuwe bouwen’
Leidend thema in het ontwerp en de procesaanpak is het ‘nieuwe bouwen’. Bouwen met ‘dat wat voorhanden is’ om zo CO2-emissies en maatschappelijke levensduurkosten te minimaliseren en gezondheid, functionaliteit en flexibiliteit te maximaliseren. Het Rijksvastgoedbedrijf wil in 2030 het vastgoedbeheer en de aanbestedingen geheel circulair uitvoeren en voor de gehele vastgoedvoorraad in 2050. Binnen die ambitie past deze grootschalige en complexe vernieuwbouw van het Paleis van Justitie.
Het team werkt, in overleg met het RVB en de gebruikers, het ontwerp uit tot een afgerond VO najaar 2023, afronding DO eind 2024. Tijdens de uitvoeringsfase, tussen 2025 en 2033, blijft het gebouw in gebruik.
