Spoorzone Tilburg

Nog niet zo lang geleden was een groot deel van de Spoorzone, de NS-werkplaats, afgesloten met een hek en hiermee een verborgen plek van Tilburg. Sinds 2011 is de oude werkplaats van de NS geopend voor publiek en wordt de Spoorzone ontdekt, ontwikkeld en omarmd. Met de ontwikkeling van o.a. de Stadscampus met het befaamde biobliotheek LocHal, het stationsgebouw en het Clarissenhof zijn de eerste krijtlijnen van de gebiedsontwikkeling realiteit geworden en biedt de NS-werkplaats ruimte aan wonen, evenementen, creativiteit en ondernemen. Sinds 2021 werkt Karres en Brands aan de openbare ruimte van de Spoorzone en ruimtelijke kaders voor de gebiedsontwikkeling.

De cultuurhistorische waarden gelden als drager voor het inrichtingsontwerp. In het ontwerp is de samenhang gezocht met de oorspronkelijke inrichting van de NS-werkplaats. De cultuurhistorische opbouw en organisatie van de NS-werkplaats, het uniek transversale systeem, is leidend voor de nieuwe inrichting. Naast de inpassing van nog fysiek aanwezig erfgoed wordt een benadering gekozen die het transversale systeem centraal stelt en de organisatie hiervan leesbaar maakt.

In het ruimtelijke raamwerk van de ‘rails en bielzen’, binnentuinen en -hoven hebben de voetgangers het primaat. De ‘rails’ zorgen voor de stadsverbindingen en het verknopen van ruimtes in de oostwestrichting. De ‘bielzen’ zijn de snelbinders en zorgen voor de noordzuid-verbindingen en het completeren van het langzaam verkeersnetwerk dat zich verbindt met het Dwaalmilieu, Kernwinkelgebied en Museumkwartier. De twee verbindingen onder het spoor door (Willem II- en Stationspassage) spelen een cruciale rol in de verbinding tussen de noordzijde van het station en het kernwinkelgebied aan de zuidzijde van het station.

Sporen, bovenleidingen en andere ‘stoere’ inrichtingselementen krijgen een doorvertaling in de in te richten openbare ruimte. Door de keuze van het verhardingsmateriaal, opsluiting, maatvoering en routing van de padenstructuur, maar ook door bijvoorbeeld door herkenbaar meubilair ontstaat een herkenbare identiteit aansluitend op het ‘spoorse’ erfgoed. De lange lijnen worden manifest in de Locomotiefboulevard, dat een continu profiel krijgt. De functionele zonering van werkmilieus van ‘facilitair-locomotieven-facilitair-rijtuigen’ zorgen voor een rijke inspiratie voor de nieuwe inrichting.